Tips voor ouders bij scheiding

Ook jullie als partner gaan scheiden en kinderen hebben, dan blijven jullie wel de ouders van jullie kinderen. Daarover gaan deze tips.

1. Leer het kind dat het van zichzelf mag houden

Schenk jouw kind onvoorwaardelijke liefde! Hiermee laat jij zien dat je het kind volledig accepteert, inclusief zijn of haar imperfecties. Als het kind leert om van zichzelf te houden, zal het later ook de onvolmaaktheden van een ander gemakkelijker kunnen accepteren. Dit is van groot belang voor een toekomstige relatie van het kind. Immers: pas wanneer het kind van zichzelf houdt kan het ook van anderen gaan houden.

Hoe ondersteun je bijvoorbeeld een kind dat teleurgesteld is in zichzelf? Begin met het erkennen van het gevoel. Bespreek dit gevoel met je kind en benadruk dat het heel goed is dat jouw kind dingen uitprobeert. Hij of zij leert hierdoor om te gaan met nieuwe dingen. Dit is al een kracht op zich! Benadruk dat teleurstellingen bij dit proces horen en dat het goed en moedig is om te blijven proberen. Leg uit dat jij zelf veel geleerd hebt van het maken van fouten. Ook kan je samen een lijstje maken van talenten van het kind. Hierdoor ziet het kind wat het allemaal al wél goed kan.

2. Zorg voor verbinding

Wanneer een kind veilig gehecht is, heeft dit een positieve invloed op zijn/haar toekomstige relaties. Wat wordt er verstaan onder hechting? Dit is ‘het nastreven en behouden van verbinding en nabijheid’. Naarmate een kind ouder wordt kan het zich op steeds meer niveaus van hechting gaan verbinden. Je kunt hierbij denken aan zaken als ‘erbij horen’, ‘loyaliteit’ en ‘gekend worden’. Ook is het goed voor een kind om zich belangrijk te voelen en om gekend en gezien te worden door de ouders. Andersom geldt dat kinderen die zich niet veilig hebben kunnen hechten vaak problemen ervaren in relaties. Deze kinderen vinden het vaak lastig om zich kwetsbaar op te stellen. Ook vinden zij het moeilijker om afhankelijk te durven zijn, terwijl dit nu juist van belang is binnen een – toekomstige – relatie.

In onze maatschappij wordt veel belang gehecht aan onafhankelijkheid. Op zich is dit een prima uitgangspunt, echter binnen een relatie zijn kwetsbaarheid en afhankelijkheid nu juist kernwoorden. Je bent per definitie kwetsbaar binnen een relatie, alleen al omdat de partner bijvoorbeeld bij je weg kan gaan. In een relatie is het nodig om kwetsbaar en afhankelijk te durven zijn; dit zorgt voor verbinding.

Een diepe en veilige hechting bestaat uit het volledig gekend en begrepen worden door een ander. Met andere woorden: jouw kind kan helemaal zichzelf zijn. Het kind ervaart op deze manier ook weer dat het onvoorwaardelijk geliefd is. Het hebben van een eigen mening hoort bij jezelf zijn. Dit geldt ook wanneer je de mening van het kind niet deelt. Het kind moet zich volledig vrij voelen om zijn of haar gedachten te uiten. Wanneer het kind jouw hobby’s of jouw politieke ideeën niet deelt, is het – juist – van belang om het kind de ruimte te geven. Ruimte voor zijn of haar eigen meningen en inzichten. Overigens is dit niet alleen belangrijk voor een goede hechting, maar ook voor de gezonde ontwikkeling van het kind. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn om van elkaar te houden. Echter, je kunt het wel eens zijn over het feit dat je het oneens bent met elkaar. Dit geeft een stuk rust en toont het kind dat het er zijn of haar eigen standpunten op na mag houden.

3. De taal van de liefde

Met liefdestaal wordt de manier waarop jij liefde kunt geven én waarop jij liefde kunt ontvangen bedoeld. Gary Chapman heeft over dit onderwerp een boek geschreven: ‘de vijf talen van de liefde’. Chapman geeft aan dat er vijf liefdestalen te onderscheiden zijn. Samenvattend gaat het om de volgende zaken: intimiteit, positieve woorden, met aandacht samen zijn, cadeaus en behulpzaamheid. Wanneer je een relatie wilt laten slagen is het fijn om elkaars voorkeurstaal te kennen. Ook jouw eigen voorkeurstaal is hierbij van belang. Natuurlijk ziet jullie kind hoe jij en je partner liefde aan elkaar tonen of toonden. Het kind kan hier veel van leren, wees je hiervan bewust. Als jij je partner een hartelijk welkom geeft bij thuiskomst, zal het kind dit onbewust opslaan. Een liefdevolle omgang met je naasten is dan ook het beste voorbeeld voor jouw kind.

Tip: maak samen met het kind een cadeautje voor de verjaardag van de andere ouder, of voor een opa of oma. Je laat op die manier zien dat je-  ook – liefde kunt tonen door iets aan een ander te schenken. (liefdestaal: ‘cadeaus’). Verder kan je onderzoeken welke liefdestaal jouw kind zelf het liefste spreekt. De vijf talen van de liefde kunnen je hierbij helpen: oefen met de verschillende liefdestalen en bekijk hoe jouw kind hierop reageert. Overigens heeft een kind op alle vijf manieren liefde nodig, maar het is waardevol om te bekijken waar zijn of haar voorkeuren liggen.

4. Kijk films of video’s met je kind over liefde, vriendschap en relaties

Uit onderzoek is gebleken dat het gezond is voor een relatie wanneer partners de relaties die zij in een film zien met elkaar bespreken. Dit geeft inzichten in relaties van een ander én in die van jullie zelf. Voor kinderen geldt dat dit ook waardevol is. Wanneer je samen een film hebt bekeken kun je deze met je kind na bespreken. Stel hierbij open vragen, zodat jouw kind moet nadenken over het antwoord. Bijvoorbeeld: wat is jou opgevallen over de hoofdpersoon? Wie vond jij de leukste actrice en waarom? Wat vond je van de relatie van de hoofdpersonen? Wat was een treurig moment in de film?

Door met het kind in gesprek te gaan over de bijzonderheden van een film leert het dat zaken als vriendschap en relaties bespreekbaar zijn. Het leert ook dat het veilig is om over liefde te spreken en om hier een mening over te hebben.

5. Niemand is perfect

Het is normaal om je in een relatie aan bepaalde gewoontes van de ander te ergeren. Dit kan je op een positieve manier ter sprake brengen bij je kind, Draag daarbij oplossingen aan en spreek altijd over iemands gedrag en niet over iemands persoonlijkheid.

Leg uit aan het kind dat iedereen sterke en minder sterke kanten heeft. Vertel ook over jouw eigen valkuilen, op een grappige manier. Spreek niet negatief over de andere ouder maar geef aan dat iedereen zich wel eens aan een ander ergert. Bespreek met het kind hoe je hiervoor oplossingen kunt zoeken.

Bijvoorbeeld: vraag aan jouw kind aan welk gedrag het zich regelmatig ergert. Dit kan het gedrag van een ouder of van een broertje of zusje zijn. Ga vervolgens samen op zoek naar oplossingen. Stel dat het jongere broertje steeds probeert de aandacht van een van de ouders te krijgen. Erken dan het gevoel van ergernis van jouw kind én bespreek welke oplossing of compromis er gevonden kan worden. Geef ook aan dat jij je zelf ook ergert aan de mensen om je heen én vertel hoe jij hiermee omgaat.

6. Onenigheid hoort bij het leven

Natuurlijk maak je geen ruzie in het bijzijn van kinderen wanneer het om ‘volwassen’ onderwerpen gaat. Mocht het toch een keer gebeuren, dan is het goed om hierover na afloop met de kinderen in gesprek te gaan. Doe dit pas als de rust is weergekeerd. Kinderen voelen overigens vaak heel goed aan dat er iets aan de hand is met de sfeer. Leg uit dat ook grote mensen het wel eens niet eens zijn met elkaar. Op deze manier leert het kind dat een ruzie hersteld kan worden. Leg uit aan het kind hoe jullie het meningsverschil uiteindelijk hebben opgelost. Vertel ook hoe jullie het een volgende keer willen aanpakken. Geef aan dat het belangrijk is om naar elkaar te luisteren, ook wanneer je boos bent en dat het soms nodig is om compromissen te sluiten.

Oefenen: je kunt samen met je kind bespreken welke ruzies hij of zij soms heeft met andere kinderen. Bij jongere kinderen gaat dit vaak over speelgoed bijvoorbeeld. Je kunt een ruzie simuleren en hierbij voordoen hoe jij met het conflict zou omgaan. Ook kan je uitleggen dat het belangrijk is om te blijven luisteren naar elkaar. Daarnaast kan je met het kind oefenen in het zoeken van compromissen. ‘Ik wil nu met deze houten trein spelen maar straks ben jij aan de beurt’.

7. Haal samen mooie herinneringen op

Welke mooie activiteiten hebben jullie als gezin ondernomen? Wat waren de hoogtepunten? Blader samen door een fotoboek en bespreek de foto’s. Welke reizen hebben jullie samen gemaakt en wat vind het kind fijne herinneringen? Je laat hiermee zien dat – ook al ben je gescheiden – je prima kunt genieten van mooie herinneringen. Het kind leert hiermee dat je kunt terugkijken op de positieve momenten van een relatie, ook wanneer deze inmiddels is beëindigd. De relatie is niet mislukt want jullie hebben een fijne tijd gehad samen.

Tip: knutsel samen een mooie collage in elkaar. Laat het kind plaatjes knippen uit oude tijdschriften die een beeld geven van de mooie momenten samen. (gezamenlijke vakanties/activiteiten). Maak vervolgens een kleurrijk geheel door de plaatjes op een groot vel of op een stuk karton te plakken. De collage geeft een mooi inkijkje in de herinneringen die jouw kind het meeste waardeert.

8. Plan tijd voor jezelf in

Soms is het lastig om aan jezelf toe te komen. Je staat bijna altijd  ‘aan’ want een gezin brengt veel verantwoordelijkheden en taken met zich mee. Je wilt iedereen graag de aandacht geven die hij of zij nodig heeft, de wasmand lijkt nooit leeg te raken enzovoorts. Toch is het belangrijk om jouw eigen batterij af en toe op te laden door tijd voor jezelf in te ruimen. Bovendien geef je hiermee het goede voorbeeld aan het kind: je laat  namelijk zien dat het OK is om goed voor jezelf te zorgen. In de toekomst zal jouw kind hier profijt van hebben door ook goed voor zichzelf te zorgen. Alleen op die manier kan het kind ook goed voor een ander zorgen. Concreet: kijk eens in je agenda en bepaal of er voldoende tijd voor jezelf is. Bespreek met je kind welke dingen jullie samen willen doen en geef ook aan dat het goed is om tijd voor jezelf in te plannen. Vertel waarom je dit belangrijk vindt en dat deze tijd nodig is om jezelf weer op te laden. Vraag aan het kind wat het zelf zou willen doen met de ‘me-time’ en vertel over de manier waarop jij af en toe tot rust komt.

Meer informatie over scheiden met kinderen.